Odzyskiwanie danych

Utrata danych to koszmar, który prędzej czy później spotka niejednego użytkownika komputera. W jednej chwili tracicie bezpowrotnie dane, którym poświęciliście wiele godzin pracy. Utrata danych w Waszej firmie pociąga za sobą ogromne straty finansowe. Także prywatni użytkownicy mają wiele do stracenia. Kto chciałby, aby jego praca magisterska znikła z dysku twardego lub dyskietki na dzień przed oddaniem jej promotorowi ? Istnieją jednak programy, które potrafią odzyskać dane. Jakie to programy i jak się nimi posługiwać dowiecie się z naszego raportu. Dodatkowo przeczytacie:

PRZYCZYNY UTRATY DANYCH

Utracić dane z Waszego komputera możecie z wielu powodów.

1. Przez nieprzemyślane działanie użytkownika.

• Usunięcie pliku lub katalogu,

• przypadkowe sformatowanie dysku,

• nieumiejętne użycie programu FDISK (tworzenie partycji na dysku),

• brak możliwości dostania się do danych, przez zapomnienie hasła do systemu i zabezpieczonych dokumentów.

2. Czynniki niezależne od użytkownika.

• Działanie wirusa,

• problemy związane z oprogramowaniem,

• uszkodzenie tablicy FAT, lub sektora rozruchowego,

• awaria zasilania i awarie elektryczne,

• uszkodzenie elektroniki dysku twardego,

• mechaniczne uszkodzenie dysku .

Poniżej przedstawiamy tabelę, w której podajemy najczęstsze przyczyny utraty danych, stopień trudności w ich przywróceniu, metody jakimi możecie je odzyskać, oraz szansę powodzenia operacji.

Tab. 1. Przyczyny utraty danych

Przyczyna	Stopień trudności	Metoda	Szansa powodzenia
Usunięcie pliku/katalogu do Kosza systemowego	niski	Przywrócenie pliku z Kosza systemowego.	Pewne
Usunięcie pliku/katalogu	średni	Skorzystajcie z programu do odzyskiwania plików.	Średnia
Sformatowanie dysku	średni/wysoki	Skorzystajcie z programu do odzyskiwanie danych ze sformatowanych partycji.	Średnia
Uszkodzenie tablicy FAT, albo sektora rozruchowego (boot record)	wysoki	Skorzystajcie z programu do odzyskiwania danych z dysków/partycji.	Średnia
Zapomniane hasło do systemu	średni/wysoki	Skorzystajcie z programu do łamania haseł administracyjnych.	Duża w przypadku Windows 9x. W przypadku NT/2000 – średnia.
Zapomniane hasło do dokumentu	średni/wysoki	Skorzystajcie z programu do łamania haseł do dokumentów.	Duża
Uszkodzenie elektroniki dysku	Wysoki	Znajdźcie identyczny dysk i na własną odpowiedzialność zamieńcie płytkę z elektroniką.	Średnia
Uszkodzenie mechaniczne dysku	Bardzo wysoki	Skorzystajcie z usług wyspecjalizowanej firmy. Przygotujcie się na duży wydatek.	Średnia. Zależy w dużym stopniu od możliwości i sprzętu jakim dysponuje firma odzyskująca dane. Duży wpływ ma również rodzaj stosowanego systemu operacyjnego. Odzyskiwanie danych z systemów Windows jest prostsze i tańsze niż z Unixa/Linuxa.

PROFILAKTYKA, CZYLI JAK BYĆ MĄDRYM POLAKIEM?

Niestety, nigdy nie uda się Wam uzyskać stuprocentowego bezpieczeństwa danych. Większe i mniejsze katastrofy mogą się zdarzyć w każdej chwili. Najlepszym zabezpieczeniem przed utratą danych jest profilaktyka.

*Kopie zapasowe danych na nośnikach*

Regularne twórzcie kopie zapasowe danych i przechowujcie na różnych nośnikach. Sięgnięcie do kopii zapasowych, może się okazać jedynym sposobem odzyskania utraconych danych. Dlatego stosujcie poniższe rady, aby później nie płacić za specjalistyczne ratowanie danych:

• Elektroniczne nośniki danych są bardzo wrażliwe na uszkodzenia mechaniczne. Częste przenoszenie dysku z jednego do drugiego komputera, nie wpływa dobrze na jego żywotność, a w skrajnym przypadku może spowodować poważne uszkodzenie mechaniczne. Dlatego musicie odpowiednio go zabezpieczyć, zarówno od strony mechanicznej (używając specjalnych kieszeni, opakowań) jak i elektronicznym (worki antystatyczne). Powinniście również przed wykręceniem dysku z komputera zrobić kopię najważniejszych dla Was danych na innym nośniku, np. na płycie CD.

Najlepiej zainstalujcie w Waszych komputerach dwa dyski – jeden, który będzie podstawowym dyskiem, na stałe zamontowanym w komputerze, a drugi w kieszeni do wymiany danych. Najważniejsze dane umieszczajcie na podstawowym dysku.

• Zapisujcie kopie zapasowe danych na płytę CD. Pamiętajcie, że napęd powinien być okresowo (najlepiej co rok, zależy to od stopnia zapylenia pomieszczenia, w którym się znajduje) czyszczony w wyspecjalizowanym serwisie. Najlepszą, ale też najdroższą metodą jest backup na napędach taśmowych.

• Nie przechowujcie ważnych informacji na dyskietkach. Jest to najbardziej zawodny elektroniczny nośnik danych. Dyskietki powinny służyć Wam tylko i wyłącznie do przenoszenia plików między komputerami.

• Przechowujcie ważne dane na dużych dyskach, im większy jest dysk tym mniejsze ryzyko fragmentacji danych. Regularnie używajcie programu do defragmentacji dysku twardego i dyskietek. Dzięki temu, znacznie łatwiej będziecie je mogli odtworzyć odpowiednim programem.

*Obraz dysku wykonany programem Norton Ghost*

Wykonujcie obrazy dysku np. programem Norton Ghost, pomoże Wam to w łatwy sposób odbudować uszkodzony system.

Zapisanie obrazu dysku w pliku

Obraz możecie zapisać w pliku i przechowywać go w bezpiecznym miejscu. Plik pozwala na odtworzenie zawartości dysku w przypadku utraty danych lub załamania się systemu.

Aby zapisać obraz dysku w pliku:

• Po uruchomieniu programu Norton Ghost kliknijcie w menu programu opcję Local.

• Z rozwiniętego menu wybierzcie opcję Disk.

• Z kolejnego menu wybierzcie opcję To Image

• W oknie Select local source drive by clicking on the drive number wskażcie dysk źródłowy, którego zawartość ma być skopiowana do pliku obrazu.

• Kliknijcie OK.

• W oknie File name to copy image to, w polu Look in: wybierzcie dysk i katalog, w którym będzie zapisany plik z obrazem dysku źródłowego.

• W polu File name wprowadźcie nazwę dla pliku obrazu.

• W polu Image file description możecie wprowadzić komentarz opisujący plik.

• Kliknijcie przycisk Save.

• Na ekranie pojawi się pytanie, czy kontynuować tworzenie pliku obrazu (Proceed with Image File Creation?).

• Kliknijcie na przycisku Yes, a rozpocznie się proces zapisywania do pliku obrazu dysku źródłowego.

W wyniku powyższych działań powstanie plik o rozszerzeniu *.GHO, w którym zapisany będzie pełny obraz dysku źródłowego wraz z podziałami na partycje.

W każdej chwili, na podstawie tego pliku możecie odtworzyć pełną zawartość dysku źródłowego, która była aktualna w chwili tworzenia obrazu dysku.

*Scandisk*

Regularnie sprawdzajcie powierzchnię dysku (surface scan) programem typu Scandisk. W przypadku wykrycia przez tego typu program uszkodzonych sektorów (bad sectors) powinniście powoli tracić zaufanie do tego napędu. Dalsza propagacja uszkodzenia może nastąpić lawinowo i jest tylko kwestią czasu, kiedy dysk nie będzie kompletnie nadawał się do użytku.

Dysk, na którym stwierdziliście istnienie bad sectors, nie powinien być używany do przechowywania ważnych dla Was danych.

Jeśli już musicie używać do codziennej pracy dysku z uszkodzonymi sektorami, powinniście go sformatować na nowo. Podzielcie go na partycje w taki sposób, aby pozostawić wolne klastry, które zostały zidentyfikowane podczas skanowania powierzchni za uszkodzone. Jeśli na przykład macie dysk 20 GB i wiecie, że powyżej 18 GB występują błędy, to nie korzystajcie z najwyższych 2 GB. W tym celu utwórzcie partycję na pierwszych 18 GB. Metoda ta pozwala na uniknięcie w sprzyjających okolicznościach dalszej propagacji uszkodzenia.

*Hasła*

Jeśli macie kłopoty z zapamiętaniem haseł do systemu czy plików, korzystajcie ze specjalnych programów, tzw. Menadżerów haseł. Dzięki nim możecie przechowywać wszystkie swoje hasła w jednym miejscu, oczywiście będą one zabezpieczone jednym hasłem.

*Rejestr*

Przed instalacją nowych programów, o których wiecie, że mogą powodować problemy w działaniu systemu wykonujcie kopię Rejestru systemowego. Dzięki temu w razie niepowodzenia, będziecie mogli łatwo przywrócić stan systemu sprzed awarii.

Jeżeli chcecie wykonać kopię rejestru należy:

• Uruchomicie program Kontroler Rejestru systemu Windows (po wybraniu Uruchom... z menu Start wpisujecie polecenie: scanregw.

• Po przeskanowaniu rejestru, na pytanie czy chcecie wykonać kopię zapasową, wciśnijcie przycisk Tak.

Rys. 1. Uruchomienie Kontrolera Rejestru systemu Windows

• Plik zostanie zapisany w katalogu \Windows\Sysbckup

Skopiujcie plik rb00x.cab na inny dysk twardy, lub płytę CD.

Aby odtworzyć kopię rejestru postępujcie według schematu:

• Windows 9X,ME:

• Wejdźcie do katalogu \Windows\Sysbckup\.

• Z pliku rb00x.cab skopiujcie plik system.ini do katalogu \Windows.

Odtworzenie zbyt starej kopii rejestru może spowodować zmiany w systemie, a w niektórych sytuacjach uniemożliwić jego uruchomienie. Upewnijcie się po dacie pliku, że odtwarzacie najnowszą kopię.

• System DOS:

• W linii poleceń wpiszcie komendę scanreg.exe /restore.

• Z menu wybierzcie kopię, którą chcecie odtworzyć.

• Po odtworzeniu kopii zrestartujcie komputer.

*Zasilanie*

Zabezpieczcie swój komputer zasilaczem awaryjnym UPS. Wahania i niewłaściwy kształt napięcia sieci, wpływają negatywnie na żywotność poszczególnych elementów komputera, w tym również dysku i napędów. Po drugie jeśli w trakcie zapisywania ważnych danych nastąpi przerwa w zasilaniu, komputer zasilany bezpośrednio z sieci może bezpowrotnie utracić dane. W przypadku zasilania UPS-em taka sytuacja nie wystąpi.

*Wirusy i trojany*

Używajcie regularnie skanera wirusowego z najnowszymi bazami wirusów. Pamiętajcie, że to właśnie programy typu wirusów i koni trojańskich potrafią usunąć z dysku pliki wykonywalne i biblioteki, będące podstawowymi elementami systemu. Oczywiście nie możecie uchronić się przed najnowszymi wirusami, które jeszcze nie znalazły się w bazach sygnatur wirusów. Na tę ewentualność również możecie się przygotować, stosując program do archiwizacji plików systemowych i rejestru.

*Zabezpieczanie przed utratą danych w Wordzie*

Dokument może zostać zabezpieczony przed utratą, za pomocą funkcji Autoodtwarzania. Podczas pracy nad dokumentem, powoduje regularne zapisywanie jego kopii tymczasowej lub za pomocą tworzenia kopii zapasowej za każdym razem, gdy użytkownik zapisuje dokument.

W razie potrzeby okres automatycznego zapisywania może zostać ustawiony na krótszy niż 10 minut.

Zmiana okresu automatycznego zapisywania dokumentów

• Z menu Narzędzia wybierzcie polecenie Opcje

• W otwartym oknie Opcje wybierzcie zakładkę Zapisywanie

R
ys. 2. Zakładka Zapisywanie w oknie Opcje

• Zaznaczcie pole Zapisywanie informacji potrzebnych do odtworzenia pliku co:

• W polu minuty podajcie co jaki czas dokumenty mają być zapisywane, my wpisaliśmy 3 minuty.

R

ys. 3. Podanie odstępu czasu co jaki będzie zapisywany dokument.

• Wciśnijcie OK

Zapisywanie kopii zapasowej dokumentu

• Z menu Plik wybierzcie polecenie Zapisz jako...

• W otwartym oknie Zapisz jako kliknijcie przycisk Opcje...

R
ys. 4. Przycisk Opcje... w oknie Zapisz jako

• Otworzy się okno Zapisywanie, w nim zaznaczcie opcje Zawsze z kopią zapasową.

R
ys. 5. Opcja zapisywania, Zawsze z kopią zapasową

• Kliknijcie OK i następnie Zapisz.

Otwieranie kopii zapasowej dokumentu

Chcąc odzyskać kopię zapasową powinniście:

• Z menu Plik wybierzcie Otwórz.

• Wyświetli się okno Otwórz. W polu Pliki typu: wybierzcie pozycję Wszystkie pliki.

Rys.6, Pozycja Wszystkie pliki w oknie Otwórz.

• W polu Nazwa odnajdźcie plik o nazwie Kopia zapasowa... i nazwa Waszego dokumentu.

Dwukrotnie kliknijcie na znalezioną kopię.

*Wykonywanie kopii zapasowych w programie Outlook Express.*

Kopia zapasowa folderów pocztowych

Aby wykonać kopie zapasową:

• Kliknijcie z paska zadań Start, Znajdź, Pliki lub foldery...

• Otworzy się okno Znajdź.

• W polu Nazwa: wpiszcie rozszerzenie dbx.

• Kliknijcie Znajdź.

• Wyszukane zostaną wszystkie pliki o takim rozszerzeniu. Pole W folderze: wskazuje ścieżkę do katalogu, w którym znajdują się pliki dbx. W naszym przypadku jest to katalog: C:\WINDOWS\Dane aplikacji\Identities\{F30FFDE0-94E9-11D5-AB17-95EBC3060D77}\Microsoft\Outlook Express. Nas interesuje wykonanie kopii skrzynki odbiorczej.

Rys.7. Szukanie plików z rozszerzeniem dbx.

• Kliknijcie z paska zadań Start, Programy, Eksplorator Windows. Zostanie uruchomiony program Eksplorator Windows.

• W oknie programu w polu Adres: wpiszcie ścieżkę do katalogu w którym znajdują się pliki dbx.

• Wciśnijcie Enter.

• W oknie Eksploratora pokażą się pliki dbx.

R
ys. 8. Podana ścieżka do katalogu w programie Eksplorator Windows.

• Skopiujcie potrzebny Wam plik (w naszym przypadku Skrzynka odbiorcza.dbx), do specjalnie do tego przeznaczonego katalogu.

Kopie folderów z programu Outlook Express możecie umieścić na swoim dysku twardym, dysku sieciowym lub płycie CD.

Istnieje jeszcze inny sposób na znalezienie plików w Outlook Express.

Aby ustalić, w którym miejscu na dysku znajdują się pliki z Waszą pocztą:

• Z menu Narzędzia wybierzcie Opcje, a następnie przejdźcie na zakładkę Obsługa.

Rys. Okno opcji i zaznaczony przycisk Folderu przechowywania.

• Teraz kliknijcie na przycisk Folder przechowywania...

Rys. Zlokalizowany folder przechowywania plików.

• Zostanie wyświetlone okienko Lokalizacja folderu przechowywania, z którego dowiesz się, w którym miejscu znajdują się pliki Outlook Express-a.

Zapisywanie poczty elektronicznej w ten sposób ma ważną wadę – po odtworzeniu tak zarchiwizowanych wiadomości tracicie najnowsze listy. Jeśli wykonujecie tę operację często to niewielka strata, jeśli jednak nie macie czasu tak często archiwizować skrzynek, powinniście zaopatrzyć się w program do automatycznej archiwizacji wiadomości.

Zapisanie książki adresowej

Jeśli chcecie zapisać książkę adresową w programie Outlook Express:

• Z menu Plik, wybierzcie Eksploruj i Książka adresowa...

• Książkę możecie eksportować w programie Microsoft Exchange, lub w formie pliku tekstowego. Wybierzcie tryb eksportu.

• Wciśnijcie Exportuj i OK.

Wybierając Exchange, książka adresowa znajduje się w katalogu C:\Program Files\Outlook Express\ jako wab.exe. W przypadku trybu tekstowego, plik znajduje się w miejscu, w których go zapiszecie.

*Kopie bezpieczeństwa w ICQ i Gadu-Gadu*

W przypadku utraty danych z programów do komunikacji internetowej ICQ i Gadu-Gadu, czeka Was żmudny proces tworzenia od początku listy kontaktów. Zwłaszcza kłopotliwe jest uzyskiwanie ponownej autoryzacji od każdej osoby z Waszej listy.

ICQ

W ICQ baza kontaktów i historia komunikatów znajduje się w plikach z rozszerzeniem DAT i IDX. Zbiory umieszczone są w podkatalogach: \2000 (wersja 2000) i \DB lub \NewDB. Wystarczy je skopiować, jak w przypadku kopiowania folderów w programie Outlook Express.

Gadu-Gadu

W Gadu-Gadu dane użytkowników znajdują się w podkatalogu \Users\nazwa_użytkownika. Możecie je skopiować na dyskietkę i odtworzyć w razie potrzeby.

Programy zabezpieczające przed utrata danych

Coraz więcej wirusów i trojanów atakuje rejestr i pliki systemowe. Po udanym ataku szkodnika, pozostaje Wam tylko ponowna instalacja systemu. Aby temu zapobiec musicie regularnie kopiować rejestr i pliki systemowe w inne miejsce.

*File Genie 2000*

File Genie 2000 to program, który pozwoli Wam automatycznie wykonywać kopie katalogów i plików z dysku i sieci. Jest to program shareware. W przykładzie zajmiemy się archiwizacją katalogu moje dokumenty.

Aby wykonać kopię:

• Po instalacji programu, uruchamia się Wizard służący do stworzenia profilu archiwizacji. Wciśnijcie Next.

• Wskażcie katalog, który chcecie archiwizować. Wciśnijcie Next.

• Wybierzcie docelowy folder, gdzie zostanie zapisana kopia. Wciśnijcie Next.

• Wskażcie jakie typy plików będą archiwizowane (domyślnie All files). Wciśnijcie Next.

• Następnie program zapyta Was, jakie pliki nie powinny być archiwizowane. Najlepiej nic tutaj nie zmieniajcie. Wciśnijcie Next.

• Ustawcie hasło zabezpieczające kopiowane dokumenty. Wciśnijcie Next.

• Następnie podajcie nazwę nowo utworzonego pliku profilu backupu .

• Program zapyta Was teraz, czy chcecie zrobić pełny backup danych. W odpowiedzi na to pytanie kliknij Yes.

Od tej chwili program File Genie 2000 będzie backupował plik z wybranej przez Was lokalizacji do folderu, który wskazaliście.

W przypadku utraty plików, po kliknięciu prawym klawiszem ikony programu i wybraniu opcji Restore Files będziecie mogli uruchomić Restore Wizard.

Służy on do wskazania położenia pliku/plików, które chcecie odzyskać. W naszym przykładzie wybierzemy katalog kopie_plikow/File Genie. Program wyświetli Wam listę wszystkich katalogów i plików, dla których wykonywał backup. Z rozwijanej listy będziecie mogli wybrać katalog, albo konkretny plik, który chcecie odzyskać. Możecie to zrobić zaznaczając znak „haczyka” w kwadracie przy jego nazwie.

W kolejnym kroku, program wyświetli okno, w którym będziecie mogli ustalić katalog, do którego będzie zapisany odzyskany plik/katalog.

Program automatycznie kompresuje plik w kopii bezpieczeństwa, dzięki czemu zajmują one mniej miejsca.

*Rescue 911*

Program Rescue 911 wykonuje automatycznie operacje kopiowania rejestru i plików systemowych, zawsze podczas startowania systemu, oraz podczas instalacji systemu.

Opcje programu:

• Manual Backup, czyli backup ręczny, pozwala na zapisanie plików systemowych i rejestru w dowolnej chwili np. przed zainstalowaniem oprogramowania. Zawiera trzy przyciski:

• Manual Backup – wykonanie ręcznego backupu do katalogu c:/ManBack,

• Restore from Manual Backup – przywrócenie plików systemowych z backupu znajdującego się w katalogu c:/ManBack,

• Help for Manual Backup – pomoc do opcji Manual Backup.

• Rescue Diskette pozwala na utworzenie dyskietki awaryjnej, gdzie w sytuacji, gdy na skutek błędów lub braku plików systemowych, Windows nie może się uruchomić (wykonanego za pomocą opcji Automatic Backup lub Manual Backup).

Przywracanie plików systemowych.

Aby przywrócić pliki systemowe z dyskietki awaryjnej programu Rescue 911 wykonajcie następujące kroki:

• Włóżcie dyskietkę do stacji dysków.

• Zrestartujcie komputer (upewnijcie się, czy w BIOS-ie jest ustawione bootowanie z dyskietki).

• Po załadowaniu się programu, wybierzcie rodzaj kopii, z której chcecie odzyskać pliki. Możecie wybrać kopię wykonaną opcją Automatic Backup albo Manual Backup.

• Zatwierdźcie wybór.

• Następnie program sam wykona wszystkie potrzebne operacje i poinformuje Was o zakończeniu operacji

• Teraz możecie zresetować komputer.

Jeśli awaria systemu była spowodowana uszkodzeniem rejestru lub plików systemowych, to po przywróceniu ich poprzedniej wersji, system może znów zacząć działać poprawnie.

*CopyCat*

Program CopyCat umożliwia archiwizację ważnych dla Was plików i katalogów w innym miejscu na dysku, w sieci, albo na innym dysku.

Uawaga

Często zdarza się, że ręcznie kopiujecie określone katalogi albo pliki. Za każdym razem musicie żmudnie odnajdować określoną lokalizację i kopiować do katalogu docelowego. CopyCat może to wszystko zrobić za Was.

Zasadę działania programu CopyCat, pokażemy Wam na przykładzie archiwizacji i kopiowania katalogu zawierającego e-maile.

1. Aby zarchiwizować dany katalog, wykonajcie następujące operacje:

• Uruchomcie program CopyCat.

• Wybierzcie opcję Add Folder to Source List w menu Configure.

• W
  okienku, które ukaże się na ekranie wskażcie folder, w którym chcecie archiwizować dane. W naszym przypadku jest to: C:\Windows\Dane aplikacji\Identities\{2829..}\Microsoft\Outlook Express.

Rys.

• Wybierzcie opcję Edit All Destination Folders w menu Configure.

• W okienku, które zostanie wyświetlone, wpiszcie ścieżkę do katalogu, w którym będą archiwizowane pliki. Możecie to również zrobić, wybierając opcję Select Destination Folder (Selection) w tym samym menu. Dzięki temu będziecie mogli wskazać również dysk sieciowy. Dla każdego folderu źródłowego, możecie wybrać inny dysk/folder docelowy.

• Teraz możecie w ten sam sposób dodać dowolną ilość innych katalogów np./ Moje Dokumenty itp. Po ustaleniu wszystkich potrzebnych Wam katalogów wybierzcie opcję Save Ini File As w menu Configure.

• Opcja Copy Mode pozwala Wam wybrać między kopią pełną (Standard), a różnicową (Differential). Opcja Standard za każdym razem nagrywa do folderu docelowego pełną kopię danych. Opcja Differential kopiuje tylko zmienione pliki.

• Po lewej stronie okienka możecie ustawić, czy archiwizowane dane będą poddawane kompresji (Compress) czy też nie.

• Możecie również ustawić opcje pozwalające na zautomatyzowanie archiwizacji. W polu Repetive Running, Every... ustalacie odstępy czasowe z jakimi zapisywane będą kopie. Aby opcja ta działała, program CopyCat musi być uruchomiony. Oznacza to, że jeśli chcecie powierzyć mu opiekę nad ważnymi dla Was plikami, to musicie umieścić go w menu Autostart, albo pamiętać o jego każdorazowym uruchomieniu.

• Po ustaleniu wszystkich potrzebnych Wam opcji naciśnijcie przycisk Done.

1. Teraz możecie wykonać pierwszą kopię zapasową.

• Wybierzcie opcję Copy Selected Source Items w menu File.

• W polu Last Copy pojawi się data ostatniej archiwizacji. W przypadku pierwszego uruchomienia programu będzie to data aktualna.

• Przy następnym uruchomieniu, wybierzcie opcję Open Ini File w menu File i wybierzcie plik, w którym zapisaliście swoje ustawienia archiwizacji.

• Następnie zaznaczcie foldery, które chcecie skopiować i wybierzcie opcję Copy Selected Items. Jeśli chcesz zarchiwizować wszystkie foldery wybierz opcję Select All and Copy.

1. Użycie standartowych narzędzi do odzyskiwania danych

System i aplikacje są wyposażone w narzędzia do odzyskiwania danych. Sprawdźmy ich użyteczność.

*Kosz*

Kosz to specjalny folder, do którego przenoszone jest wszystko, co zostało usunięte z dysku. Jego zaletą jest to, że to co usunęliście, można jeszcze z niego przywrócić.

Odzyskanie plików usuniętych do folderu Kosz

Jeśli chcecie odzyskać plik usunięty do folderu Kosz:

• Dwukrotnie kliknijcie ikonę Kosz.

• Po otwarciu okna Kosz, odnajdźcie usunięty plik i kliknijcie go prawym klawiszem myszki.

• Z rozwiniętego menu wybierzcie polecenie Przywróć.

R
ys. Odzyskanie usuniętego pliku poleceniem Przywróć

• Po przywróceniu usuniętego do kosza pliku, wróci on do katalogu z którego został usunięty.

Zwiększanie pojemności kosza

Pojemność Kosza jest ograniczona. Przy standardowych ustawieniach wynosi 10 procent pojemności twardego dysku. Gdy usuniecie pliki zajmujące więcej miejsca, Kosz sam się opróżni, nie dając Wam szans na ich odzyskanie. Jednym z zapobiegawczych rozwiązań jest powiększenie pojemności Kosza.

• Kliknijcie ikonę Kosz prawym przyciskiem myszki.

• Z rozwiniętego menu wybierzcie Właściwości.

• W oknie Właściwości: Kosz wybierz zakładkę C:

• Przesuwając suwakiem w prawo zwiększcie rozmiar Kosza.

R
ys. 3. Powiększanie rozmiaru Kosza

• Obszar zarezerwowany na Kosz zwiększy się w tym przypadku z 204 MB, na 614 MB i wynosi 30% dysku twardego.

• Kliknijcie OK

Korzystajcie z tej możliwości tylko wtedy, gdy jest to niezbędne, gdyż przestrzeń dysku zarezerwowana dla Kosza będzie niedostępna dla innych plików.

*Odzyskiwanie informacji z uszkodzonego pliku skoroszytu w Excelu*

Działania te będą skuteczne, jeśli uszkodzone jest kilka pierwszych bajtów pliku. Możecie odzyskać jedynie dane, formuł i makr nie można odzyskać.

• Uruchomcie program Microsoft Excel.

• Z menu Plik wybierzcie Otwórz.

• Znajdźcie uszkodzony plik i dwukrotnie kliknijcie na niego. Pojawi się komunikat.

• Wciśnijcie przycisk Anuluj.

• Z menu Plik wybierzcie Nowy. Utwórzcie nowy skoroszyt.

• W komórce A1 wprowadźcie zapis =[nazwaskoroszytu]nazwaarkusza!A1

• Kliknijcie uchwyt wypełnienia komórki A1 i przeciągnijcie go w dół o tyle wierszy, ile zawiera uszkodzony skoroszyt.

• Następnie przeciągnijcie uchwyt wypełnienia w prawo o tyle kolumn ile zawiera uszkodzony skoroszyt.

• Przy zaznaczonych wszystkich komórkach, wybierzcie z menu Edycja pozycję Kopiuj.

• Następnie z menu Edycja wybierzcie Wklej specjalnie...

• Zaznaczcie pole Wartości.

R
ys. Okno Wklej specjalnie z zaznaczoną opcją Wartości.

• Kliknijcie OK.

Jeśli wypełnione komórki zawierają wartość #ADR!, to ta część arkusza jest uszkodzona i nie może być odzyskana.

PROGRAMY DO ODZYSKIWANIA DANYCH, CZYLI MĄDRY POLAK PO SZKODZIE

Co zrobić w sytuacji, gdy nie posiadamy kopii ważnych danych? Czy istnieją sposoby zabezpieczania się przed utratą danych, a także odratowania tego, co już usunęliśmy?

Nawet w takich sytuacjach jeszcze nie wszystko stracone, bo istnieją specjalne programy narzędziowe, które mogą ocalić dane.

Porady:

• Po przypadkowym skasowaniu ważnych danych, pod żadnym pozorem nie zakładajcie na tym samym dysku nowych plików ani katalogów. W szczególności nie instalujcie nowych programów, aby nie spowodowały one nadpisania usuniętych danych, nowymi danymi.

• Jeśli na Waszym komputerze nie macie zainstalowanego programu do odzyskiwania plików i katalogów, to wybierzcie się ze swoim dyskiem do znajomego, który ma taki program na swoim głównym dysku. U niego będziecie mogli odzyskiwać dane.

• Jeśli macie dwa dyski i ten drugi również pozwala na uruchomienie systemu z odpowiednim programem, to przestawcie kolejność dysków ( drugi – master, pierwszy –slave).

• Najlepiej będzie jeśli skorzystacie z dyskietki ratunkowej, tworzonej przez określony program do odzyskiwania danych.

Pliki, które kasujecie, nie są usuwane z dysku. Kiedy usuwacie plik, w directory entry zmieniana jest pierwsza litera jego nazwy najczęściej na kod szesnastkowy E5. Dlatego korzystając z odpowiedniego programu możecie je bez problemu odzyskać. O ile oczywiście system nie zdąży zapisać w miejsce skasowanego pliku, nowego pliku.

Musicie pamiętać, że system operacyjny interpretuje miejsce zajmowane przez skasowany plik jako wolne i w razie potrzeby zapisuje tam nowe dane. Właśnie dlatego, kiedy już przez przypadek usuniecie ważny dla Was plik z dysku, powinniście jak najszybciej uruchomić program do odzyskiwania plików, a w najlepszym przypadku wyłączyć komputer i uruchomić go z drugiego dysku, na którym zainstalowany jest program do odzyskiwania. Istnieją jednak programy, które tworzą własną dyskietkę startową, wtedy nie musisz biec do znajomego.

*Drive Rescue*

Najważniejszą zaletą programu Drive Rescue jest to, że jest to program darmowy. Drive Rescue działa na systemach Windows 95/98/NT/2000, z partycjami FAT 12/16/32 (File Allocation Table). NTFS tylko w trybie odzyskiwania plików. Działa z dyskami twardymi i napędami ZIP oraz napędami flash. Nie odzyskuje danych z płyt CD.

Program może Wam pomóc w rozwiązaniu następujących problemów:

• Odzyskiwanie usuniętych z Kosza plików i katalogów.

• Zagubione pliki lub katalogi.

• Odzyskanie danych ze sformatowanego (quick format) dysku.

• Dysk nie pojawia się w systemie z powodu błędu w tablicy partycji FAT.

Odzyskiwanie plików i katalogów usuniętych z kosza

• Wybierzcie opcję Drive w menu Object. W ten sposób wybierzecie dysk/partycję, na której znajdują się usunięte elementy.

• Naciśnijcie przycisk OK.

Rys.

• W lewym panelu kliknijcie ikonę kosza (Deleted) i sprawdźcie po prawej stronie okienka czy są tam interesujące Was pliki.

Rys.

• Jeśli tak, zaznaczycie je myszką (jeśli jest ich kilka naciśnij dodatkowo klawisz SHIFT albo CTRL) i wybierzcie opcję Save As... z menu Object, albo z menu podręcznego myszki (po kliknięciu prawym klawiszem myszki).

Pole Condition pozwala Wam zorientować się w stanie usuniętego pliku. Jeśli jest tam wpis good to oznacza, że z dużym prawdopodobieństwem uda się odzyskać wszystkie informacje z usuniętego pliku. Jeśli jest tam zapis poor to znak, że część danych mogło ulec uszkodzeniu.

• Pamiętajcie, o tym żeby zapisać plik na innym dysku, niż ten z którego go odzyskujecie. Program zresztą uprzedzi Was o tym na wszelki wypadek.

• Jeśli nie macie pewności, w którym katalogu na dysku znajdowały się usunięte pliki/katalogi, możecie je odnaleźć korzystając z opcji Find w menu Object.

• Następnie wpiszcie w polu Name nazwę pliku, którego szukacie i naciśnijcie przycisk Start..

• Kiedy program zakończy wyszukiwanie będziecie mogli przejrzeć odnalezione pliki wchodząc w lewym panelu do folderu Searched.

Odzyskiwanie zagubionych plików lub katalogów

Jeśli chcecie odzyskać zagubione pliki lub katalogi:

• Wybierzcie opcję Drive w menu Object.

• Wybierzcie dysk/partycję, na której znajdują się zagubione elementy.

• W menu Tools wybierzcie opcję Find Lost Data. W okienku, które ukaże się na ekranie możecie określić początkowy i końcowy cluster, w granicach których poszukiwane będą zagubione pliki. Używajcie tej opcji, wtedy kiedy potraficie określić te wartości.

• Następnie kliknijcie OK., co spowoduje przeszukanie dysku.

• Po zakończeniu tej operacji, co może trochę potrwać, kliknijcie w lewym panelu na folder Lost. Po prawej stronie okienka będziecie mogli przeglądać odnalezione pliki, o ile takie są.

Odnalezione przez program pliki mogą mieć nieprawidłowe nazwy i rozmiar. Możecie zmienić te parametry klikając prawym klawiszem plik/katalog i wybierając z menu podręcznego myszki opcję Properties.

• Następnie zaznaczcie interesujące Was pliki i wybierzcie opcję Save As... z menu Object.

Odzyskiwanie danych po szybkim sformatowaniu dysku/dyskietki

Przeprowadźcie analogiczne operacje jak w poprzednim przypadku. Pamiętajcie o wskazaniu jako dysk docelowy innego dysku niż ten, z którego odzyskujecie dane.

Odzyskiwanie danych w przypadku zagubienia/usunięcia partycji

Aby odzyskać dane zgubione lub usunięte z partycji:

• Wybierzcie opcję Drive z menu Object i wskażcie dysk, na którym znajduje się szukana partycja. W okienku naciśnijcie przycisk Find logical drives...

R
ys.

• W kolejnym okienku będziecie mogli ustalić jak w poprzednich przypadkach zakres przeszukiwanych klastrów.

• Jeśli w wyniku tej operacji program znajdzie partycje, będziecie mogli je wybrać dzięki opcji Drive w menu Object i przywrócić potrzebne Wam pliki.

Może się zdarzyć, że program znajdzie więcej partycji niż faktycznie było na dysku. Dzieje się tak dlatego, że na dysku znajduje się wiele kopii boot sectora, który zawiera informacje o partycjach. Żeby odróżnić prawdziwe partycje od błędnie odnalezionych przez program skorzystajcie z opcji Preview podczas wybierania partycji.

• Po wybraniu odnalezionej partycji kliknijcie w lewym panelu na folder Root. W ten sposób możecie przejrzeć zawartość partycji. W prawej części okna możecie wybrać pliki i katalogi, które chcecie odzyskać i zapisać na innym dysku za pomocą opcji Save to... w menu Object.

*EasyRecovery*

Program EasyRecovery pracuje w systemach Windows 95/98/Me/NT/2000. Może służyć do odzyskiwania danych usuniętych z partycji z systemem plików FAT12/16/32 oraz NTFS. Obsługuje dyski z różnymi interfejsami - IDE, SCSI, USB, a także stacje dyskietek i napędy Zip. EasyRecovery potrafi odczytać pliki ze sformatowanego, a nawet usuniętego wolumenu. Umożliwia dostęp do dysku z wadliwym sektorem startowym lub zamazaną tablicą partycji (np. wskutek ataku wirusa) nawet wówczas, gdy DOS lub Windows w ogóle nie widzi dysku lub nie rozpoznaje systemu plików.

Na rynku dostępne dwie wersje EasyRecovery: Personal i Professional. Wersja Professional obsługuje system plików NTFS wykorzystywany przez Windows NT i 2000. EasyRecovery Personal pozwala odzyskać dane wyłącznie z systemu FAT (DOS i wcześniejsze wersje Windows).

Utworzenie dyskietki ratunkowej EasyRecovery.

EasyRecovery może być uruchamiany w systemie Windows albo, za pomocą specjalnej dyskietki startowej w DOS-ie.

• Włóżcie dyskietkę do stacji dyskietek. Jeżeli na dyskietce znajdują się jakieś dane, zostaną one usunięte.

• W systemie Windows wybierzcie z menu Start /Programy /EasyRecovery /Make Emargency Boot Diskette.

• Aby rozpocząć proces tworzenia dyskietki awaryjnej, naciśnijcie Start.

Rys. Tworzenie dyskietki ratunkowej.

• Naciskając OK, zatwierdźcie usunięcie wszystkich danych z dyskietki.

• Pojawi się okno, pokazujące postęp procesu tworzenia dyskietki awaryjnej. W tym momencie program przystępuje do tworzenia systemowej dyskietki wraz z programem wykonywalnym.

• Po zakończeniu procesu tworzenia dyskietki awaryjnej naciśnijcie Exit.

Rys. Zakończenie tworzenia dyskietki ratunkowej.

Po uruchomieniu komputera przy pomocy dyskietki utworzonej w powyżej opisany sposób, mamy do dyspozycji program pod względem funkcjonalnym i wizualnym nie różniący się od wersji uruchamianej w okienkach systemu Windows.

Utworzenie dyskietki ratunkowej wymaga posłużenia się odpowiednim kreatorem pracującym wyłącznie pod kontrolą Windows. Jeżeli zatem awarii uległ Wasz dysk systemowy, to przed przystąpieniem do ratowania danych musicie skorzystać z innego komputera w celu utworzenia owej dyskietki.

Odzyskiwanie danych przy pomocy programu EasyRecovery.

• Po uruchomieniu program najpierw sprawdza wielkość dysków podłączonych do komputera, a następnie próbuje rozpoznać rodzaj znajdujących się na nich partycji.

Rys. Sprawdzanie wielkości dysków i rodzaj partycji.

• W części prawej okienka wyświetlane są informację o wykrytych dyskach wraz z zainstalowanymi na nich partycjami z podziałem na odpowiednie systemy plików. Po wyborze odpowiedniej partycji otrzymujemy bardziej szczegółowa informację (sektor początkowy partycji i sektor końcowy).

Rys. Informacje o partycji.

• W głównym okienku informacyjnym, u dołu znajdują się dwa przyciski zawierające opcje zaawansowanego wyszukiwania utraconych danych. Po wyborze Advanced Options macie możliwość określenia danych do odzyskania.

Rys. Określenie danych jakie szukacie.

• Po operacji wyszukania napędów możecie wskazać wolumen (lub cały dysk, jeżeli nie wykryto na nim żadnej partycji), z której chcecie uratować dane.

• Jeśli rodzaj partycji nie został już wcześniej ustalony automatycznie, musicie zrobić to samodzielnie. Wykorzystajcie do tego celu opcję Change pozwalającą na wskazanie (zarówno za pomocą suwaka jak i liczbowo) zakresu poszukiwań danego sektora dysku. Warto skorzystać z tej opcji, jeżeli uszkodzona partycja zajmowała tylko część dysku.

Rys. Wskazanie zakresu poszukiwań sektora dysku.

• Dodatkowo po naciśnięciu Next macie możliwość wyboru kolejnych opcji typu systemu plików.

Rys. Wybór typu systemu plików.

• Oprócz standardowych systemów plików macie opcję RAW. Do czego ona służy? Otóż w czasie skanowania partycji w trybie RAW ignorowane są wszystkie informacje na temat struktury plików na dysku, a dane są odczytywane sektor po sektorze. Możliwe jest wówczas odzyskanie tylko plików, zajmujących jeden klaster lub kilka klastrów ułożonych sekwencyjnie. W niektórych przypadkach metoda ta pozwala odratować pliki, które zostały pominięte w czasie skanowania dysku przy określonym z góry rodzaju partycji.

• Kolejny krokiem jest skanowanie określonego wcześniej obszaru.

Rys. Przeszukiwanie danego sektora dysku.

• Po zakończeniu skanowania może pojawić się komunikat informujący, że jeśli nie odnajdziecie poszukiwanych plików wśród wyników skanowania, to zalecana jest zmiana opcji konfiguracyjnych poszukiwań.

• Wszystkie pliki i katalogi odnalezione na dysku są prezentowane na ekranie w formie drzewa. W celu zaznaczenia plików lub całych katalogów należy zaznaczyć odpowiednie okienka.

Rys. Zaznaczenie plików i katalogów.

• W tym momencie możecie przystąpić do kopiowania danych po wybraniu konkretnych plików lub katalogów, a nawet całego dysku.

Nie zaleca się zapisywania odzyskanych plików na niesprawnej partycji, aby nie doprowadzić do dalszego uszkodzenia znajdujących się tam danych. Dlatego przed przystąpieniem do ich ratowania powinniście zaopatrzyć się w drugi dysk lub napęd ZIP, na którym będziecie składować odzyskane zbiory.

Program nie dokonuje żadnych zmian na ratowanym dysku. Mamy pewność, że dane nie ulegną dalszej destrukcji i w razie niezadowalających rezultatów możemy powtórzyć proces ratowania danych, przyjmując inną metodę działania (np. zwiększając obszar skanowania lub zmieniając typ partycji). Poza tym nie pozbawiamy się możliwości skorzystania z pomocy innego programu.

Zasady postępowania po sformatowaniu dysku i partycji.

W wypadku sformatowania dysku, najlepiej od razu przystąpić do odzyskiwania danych. Nie należy zapisywać jakichkolwiek programów czy plików na dysku.

• Można w tym celu uruchomić program w systemie Windows (gdzie sformatowany dysk nie jest oczywiście dyskiem systemowym), pod warunkiem, że był on wcześniej zainstalowany. Możemy także uruchomić program z wygenerowanej wcześniej dyskietki ratunkowej Easy Recovery.

• W przypadku sformatowania pierwszej partycji (gdy posiadamy ich więcej w ramach jednego dysku), możemy stracić informacje o pozostałych partycjach. W takim wypadku program po wyszukaniu pokaże tylko jedną partycję (nieznaną), następnie po wybraniu jej w celu odszukania na sformatowanej partycji danych, program poprosi o wybór systemu plików jaki był wykorzystywany przed operacją FORMAT.

• Po przeskanowaniu wszystkich sektorów dyskowych, program przedstawi wszystkie pliki i katalogi, które udało mu się odnaleźć na dysku. Niestety nazwy katalogów znajdujących się w katalogu głównym partycji będą reprezentowane jako DR1, DR2, DR3,...(brak możliwości odzyskania starych nazw).

Program nie pozwala na odzyskiwanie danych na nośnik źródłowy, należy się zaopatrzyć w zapasowy dysk.

Dogłębna analiza może trwać od dziesięciu minut do kilku godzin, zależnie od konfiguracji systemu. W środowisku Windows 95 z zainstalowanym FAT16 Easy Recovery nie potrafi odtworzyć długich nazw plików. Nie jest możliwe też odczytanie plików z partycji, którą poddano pełnemu formatowaniu (dotyczy to także formatowania nowoutworzonej partycji). Także próba odzyskania usuniętych plików po opróżnieniu Kosza systemowego i wykonaniu defragmentacji powierzchni dysku jest niemożliwa.

*Directory Snoop 4.02*

Program Directory Snoop przyda się w sytuacji, kiedy będziecie chcieli przywrócić usunięte pliki. Jest to również bardzo dobre narzędzie do samodzielnego poszukiwania zagubionych danych w trybie RAW ( bezpośredniego dostępu do dysku) i zgrywania clustrów do pliku. Jest to program shareware

Directory Snoop oferuje funkcję bezpiecznego usuwania plików, czyli takiego, by już nie można było odtworzyć danych.

Aby przywrócić usunięty plik za pomocą programu Directory Snoop wykonajcie poniższe czynności:

• Wybierzcie napęd, z którego chcecie odzyskać dane klikając jego ikonę lub wskazując go opcją Select Drive w menu File.

• Po ukazaniu się zawartości dysku kliknijcie plik, który chcecie odzyskać i wciśnijcie przycisk Unerase.

R
ys. . Odzyskiwanie pliku programem Directory Snoop.

Może się zdarzyć, że plik nie zostanie odzyskany w ten sposób, ze względu na nadpisanie go przez inny plik. W tej sytuacji domowym sposobem niewiele da się już zrobić.

Podstawowym minusem programu jest brak możliwości sporządzenia awaryjnych dyskietek startowych, przez co nie można wykluczyć zapisywania programu na dysku podczas uruchamiania systemu, co zmniejsza prawdopodobieństwo odzyskania pliku.

*File Scavenger V2*

Program umożliwia odzyskiwanie danych z partycji w systemie plików NTFS, który jest używany w systemach NT/2000.

Najważniejsze opcje programu to:

• Normal Search (pozwala na odnajdywanie plików usuniętych z kosza, albo z linii poleceń).

• Exhautive Search (powinniście jej używać po przypadkowym sformatowaniu dysku lub w sytuacji, gdy system ma błędne parametry partycji).

• Defunct Volume Search (pozwala na przeszukiwanie dysku fizycznego w poszukiwaniu usuniętych plików albo partycji).

Aby odzyskać skasowany plik programem File Scavenger wykonaj następujące operacje:

1. Normal Search

• W polu Search_for: wpiszcie nazwę pliku, który usunęliście.

• W polu Search Mode: wpiszcie Normal Search.

• W polu On Drive/Volume: wybierzcie dysk, na którym znajdował się poszukiwany plik.

• Naciśnijcie przycisk Search.

R
ys. Wyszukiwanie utraconego pliku przez opcję Normal Search.

• Program po odnalezieniu pliku wyświetli jego nazwę w dolnej części okna. Wtedy wpiszcie w pole Output Directory katalog do którego chcecie go zapisać. Katalog ten możecie również wskazać po naciśnięciu przycisku Browse.

• Następnie naciśnijcie przycisk Recover. Plik po chwili znajdzie się w wybranym przez Was miejscu.

2. Exhautive Search

• W przypadku tej metody, wybierzcie w polu Search Mode: Exhautive Search.

• Program poprosi Was również o podanie zakresu przeszukiwanych klastrów. Najlepiej nic nie zmieniajcie w tej opcji, tylko od razu naciśnijcie OK.

R
ys. Zakres przeszukiwanych klastrów.

• Pozostałe ustawienia i sposób postępowania jest taki sam jak w przypadku Normal Search.

3. Defunct Volume Search. Znajdowanie danych przy pomocy tej opcji, jest analogiczne jak w poprzednim przypadku. Trzeba tylko ustawić Search Mode: Defunct Volume Search.

*Recover4all *

Program ten, jest w stanie odzyskać pliki usunięte z Kosza systemu Windows. Jest bardzo szybki i posiada przyjazny interfejs, a pliki mogą być odzyskane dosłownie po kilku kliknięciach myszą.

Recover4all nie wymaga instalacji na twardym dysku i można go uruchomić bezpośrednio z dyskietki, co zmniejsza prawdopodobieństwo, nadpisania miejsc, gdzie usunięte pliki się znajdują.

Rys. Interfejs programu Recover4all.

Program ten uruchamiany jest w środowisku graficznym Windows 95/98, co jest jego ograniczeniem w przypadku, gdy posiadamy jeden dysk i system odmówił nam posłuszeństwa. Drugim ograniczeniem jest możliwość obsługi tylko systemów plików FAT16.

• Po uruchomieniu programu, wybierzcie partycję, na której macie zamiar odszukać skasowane pliki.

• W tym momencie, program dokona przeskanowania partycji w poszukiwaniu usuniętych plików.

• Przy pomocy drzewiastej struktury w lewej części okienka wybierzcie katalog (widoczne będą te katalogi, w których odnaleziono pliki możliwe do odzyskania), w którym wcześniej znajdował się stracony plik lub pliki. Niektóre nazwy katalogów oraz plików mogą zamiast pierwszej litery posiadać znak zapytania.

• W celu odzyskania odnalezionych plików, zaznaczcie je i wybierzcie przycisk Recovery.

• Program zapyta o ścieżkę docelową dla odzyskanych danych, przy czym będą możliwe do wyboru tylko wszystkie inne dostępne partycje (FAT16) poza źródłową.

W przypadku usunięcia całej struktury katalogów, w której znajdował się plik lub pliki, może zaistnieć sytuacja, że nazwy katalogów będą miały domyślną nazwę.

Lost & Found

Program Lost & Found odtwarza tylko partycje FAT16 i FAT32. Nie zapisuje na dysku żadnych informacji, by nie zniszczyć ratowanych obszarów danych. Kopiuje jedynie pliki i katalogi z uszkodzonego nośnika na inny. Analiza dysku o pojemności 10 GB trwa około godziny. Lost & Found potrafi odzyskać pliki nawet po ponownym założeniu partycji.

ODZYSKIWANIE DANYCH Z PŁYT CD-R/CD-RW

*BadCopy 99*

W przypadku drobnych uszkodzeń mechanicznych albo logicznych na dysku, system przerywa odczytywanie pliku. Nie raz zdarzyło się Wam pewnie, że podczas próby odczytania dawno nie używanej dyskietki albo lekko zarysowanej płyty, system odmówił dalszego odczytywania pliku, wyświetlając stosowne okienko.

Rys. Błąd podczas odczytu pliku ZIP.

Również i w tym przypadku możecie spróbować skorzystać ze specjalnego programu. Jednym z nich jest BadCopy. Program ten umożliwia skopiowanie danych, których system nie potrafi odczytać. Możecie go uruchomić w systemach Windows. BadCopy jest w stanie skopiować takie pliki z dyskietek, płyt CD oraz dysków twardych.

Pamiętajcie jednak, że nie pomoże on Wam we wszystkich przypadkach. Kiedy nośnik jest bardzo zniszczony, nie odzyskacie wszystkich danych, lecz tylko część pliku, którą program będzie mógł odczytać. W przypadku pliku tekstowego może to objawić się brakiem części tekstu, a w przypadku obrazka, szumem w jego części. Najtrudniejszym przypadkiem jest odzyskiwanie plików wykonywalnych, które prawie zawsze muszą być odzyskane w całości. W tym przypadku program BadCopy pomoże Wam tylko w sytuacji małych uszkodzeń nośnika. Z większymi problemami musicie niestety zgłosić się do wyspecjalizowanej firmy, a i wtedy powodzenie operacji nie jest pewne w 100 procentach.

Program BadCopy udostępniany jest na licencji Shareware. W tym haśle omawiamy wersję 1.5. W przypadku używania nie zarejestrowanej kopii programu, nie będziecie mogli skorzystać z opcji kopiowania folderów. Pozostałe opcje są w pełni sprawne i możecie ich używać bez rejestrowania programu. Program, który nie jest zarejestrowany, wyświetla podczas kopiowania plików stosowny komunikat, który musicie potwierdzić naciskając przycisk OK, albo zamykając okienko z komunikatem. Niedawno pojawiła się wersja 3.0 programu BadCopy, ale daje ona zbliżone możliwości, różni się tylko wyglądem i obsługa. W wersji niezarejestrowanej jest jednak bezużyteczna, ponieważ wykonuje tylko diagnostykę nośnika bez możliwości kopiowania plików ani katalogów.

Kopiowanie pliku

Aby skopiować plik z uszkodzonego nośnika, przy pomocy programu BadCopy wykonajcie poniższe operacje:

• Uruchomcie program BadCopy

• Wybierzcie napęd, na którym znajduje się plik w polu Source Location.

• W
  ybierzcie folder, do którego chcecie skopiować plik w polu Target Location

• Naciśnijcie przycisk Copy, umieszczony po lewej stronie okienka programu

Rys. Okno główne programu BadCopy

Skopiowany plik, powinien pojawić się we wskazanej przez Was lokalizacji w polu Target Directory.

W przypadku, gdy kopiowanie pliku bardzo się przedłuża, albo gdy pomylicie się przy wyborze pliku, możecie przerwać działanie programu wciskając przycisk Stop. Możecie również pominąć kopiowanie pliku naciskając przycisk Skip.

Jeśli chcecie skopiować więcej niż jeden plik to naciśnijcie przycisk Shift podczas zaznaczania. Możecie również nacisnąć przycisk All z lewej stronie okienka, aby zaznaczyć wszystkie pliki w danym katalogu.

Program postara się teraz skopiować uszkodzony plik (pliki). W dolnej części ekranu będzie wyświetlał komunikaty związane z przebiegiem procesu. W przypadku większych uszkodzeń, w miejsce danych, które nie mogą być odczytane, nowy plik wypełniany jest odpowiednimi bajtami tak, aby jego długość była identyczna z oryginałem. W przypadku niektórych plików może to okazać się bardzo pożyteczne.

Zakładka Options

Na zakładce Options możecie ustawić następujące konfiguracyjne programu, w polach:

• Show File Type:

• Hidden (pliki ukryte),

• System (pliki systemowe)

• Copy Option:

Retry Times – ilość powtórzeń przy próbie odczytania danych

Block Size – wielkość bloku odczytywanych na raz danych. Domyślna wartość tej opcji to 2048. Jeśli program przy próbie kopiowania pliku, znajdzie dużo uszkodzonych bloków, możecie tę wartość zmniejszyć. Dzięki temu będziecie mogli odzyskać więcej danych. Optymalnym ustawieniem tej opcji przy sporych uszkodzeniach nośnika to 512.

Pozostałe opcje w polach Copy Action Option i Software Option pozostawcie włączone.

Jeśli wyniki pracy programu nie są dla Was w pełni satysfakcjonujące, to spróbujcie uruchomić program na innym komputerze. Może to pomóc, ponieważ duży wpływ na efekty pracy programu mają parametry stacji dysków albo czytnika CD. Ilość odzyskanych danych, może różnić się nawet o klika procent w zależności od typu i egzemplarza napędu.

ODZYSKIWANIE HASEŁ DO POPULARNYCH PLIKÓW

Jeśli zapomnieliście hasła do pliku Worda, Excela, ZIP-a czy PDF-a, nie załamujcie rąk. Skorzystajcie z programu do odzyskiwania haseł. Po krótkiej lub dłuższej chwili, w zależności od stopnia skomplikowania hasła, możecie je poznać na nowo.

Jeśli zapomnieliście hasła do określonego pliku, skorzystajcie z programów:

1. Office – np. Accent Office Password Recovery.

2. ZIP, RAR – np. Visual ZIP Password Recovery.

3. PDF – np. Advanced PDF Password Recovery PRO.

Sposób postępowania w celu odnalezienia hasła omówimy na przykładzie programu Accent Office Password Recovery. Działanie dwóch pozostałych programów jest analogiczne.

*Accent Office Password Recovery*

Jeśli chcecie odnaleźć hasło do dokumentu Office:

• W
  menu File wybierzcie Open i wskażcie plik, do którego zapomnieliście hasła.

• Program odczyta plik, sprawdzi i wyświetli informacje o jego zabezpieczeniach.

Rys.

Są dwie możliwości zabezpieczenia pliku Office:

• zabezpieczenie pliku przed otwarciem. Program wyświetli wtedy informację file is password protected to open.

• zabezpieczenie pliku przed modyfikacją. Program wyświetla wtedy informację file is passwoed protected to modify.

• Następnie zostanie wyświetlone okno Task setup, w którym możecie ustawić zakres przeszukiwanych znaków dla metody Brute force (zakładka Brute-force attack). Możecie ustawić duże (upper case) i małe litery (lower case), cyfry (numbers), znaki specjalne (other symbols) oraz własny zestaw znaków (users). Okno pozwala Wam również zawęzić obszar poszukiwań do haseł o określonej minimalnej (minimal lenght) i maksymalnej (maximal lenght) długości. Jeśli chociaż w przybliżeniu pamiętacie jak długie hasło wprowadziliście, to ustalcie te parametry. Dzięki temu możecie znacznie przyspieszyć proces poszukiwania hasła.

• Po ustaleniu wszystkich parametrów naciśnijcie przycisk OK w dolnej części okienka, aby uruchomić poszukiwanie.

Czas łamania hasła jest uzależniony od jego długości. Dla haseł dłuższych niż 7 znaków musicie uzbroić się w cierpliwość. Program podaje aktualną szybkość łamania hasła – parametr Speed.

• Po pomyślnym zakończeniu pracy, program wyświetla wyniki swojej pracy w następujący sposób:

• W ostatniej linijce, w polu za zapisem file is password protected to open podane jest hasło do dokumentu. W tym przypadku hasło brzmi „abba” i jest wyjątkowo proste. Jego odgadnięcie zajęło programowi kilka sekund.